روستای زیبای فارسیان در گردنه زیبای خوش ییلاق قرار دارد که ساکنانش خلاقانه و با بکارگیری روش‌های متناسب با طبیعت، یکی از زیباترین و هنرمندانه‌ترین معماری روستایی را شکل داده‌اند.
به نقل از بروخبر از آزادشهر، با توجه به برخورداری استان گلستان از مواهب الهی و طبیعت زیبا و صمیمت و استقبال روستائیان از مسافران، روستاهای استان نیز از این حیث بی‌نصیب نمانده و توانمندی‌های زیادی در بخش گردشگری دارند که باید بر روی آنها به خوبی کار شود.
از نگاه کارشناسان، گردشگری روستایی مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و گونه‌های مختلف گردشگری در محیط‌های مختلف روستایی و پیرامون آنها است که ارزش‌ها و آثار بسیار مطلوبی برای روستا دارد.
خیلی‌ها معتقدند، گردشگری روستایی را می‌توان از دو جهت مورد توجه قرار داد، یکی از آن جهت که برای محیط‌های روستایی و پیرامون آنها این فرصت مهیا می‌شود تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و تکنولوژی در جامعه سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند و از دیگر سو در کنار آن اقتصاد روستایی وابسته به زمین می‌تواند راه‌های بهتری را تجربه کند.
بسیاری از روستاهای استان گلستان دارای جاذبه های منحصربه فردی از نظر سبک معماری بناها، فرهنگ بومی، آداب و رسوم، صنایع دستی و غیره هستند. یکی از این روستاهای کم نظیر، فارسیان قانچی است.
روستایی که دارای جاذبه‌های بسیار زیاد طبیعی مانند جنگل و ارتفاعات بسیار زیبا و سبک معماری کم‌نظیر است. بافت تاریخی این روستا در برنامه چهارم توسعه کشور، به عنوان بافت با ارزش شناخته و طرح الگوسازی مسکن روستایی در بخش‌هایی از آن اجرایی شده است.
هر چند در کتاب‌ها و منابع تاریخی، نام تعداد اندکی از روستاها به میان آمده، عده‌ای معتقدند روستای فارسیان دارای سوابق تاریخی زیادی بوده که نیازمند جستجو و کنکاش بیشتری در متون تاریخی است. اگر بعد تاریخی این روستا را کنار بگذاریم، نمی‌توان به راحتی چشمان را بر زیبایی‌ها و چشم اندازهای بکر این روستا بست.
جنگل‌های انبوه با درختان پهن برگ، ارتفاعات کوه «علی‌کمری» و «اینجه‌سو» و مراتع وسیع و سرسبز و صدای دلنشین آب در رودخانه «تیل‌آباد» که هرکدام موسیقی و آوازی منحصر به فرد دارند، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. هرچند این‌گونه مناطق و روستاها در گلستان ایران زمین متعدد بوده و به وفور یافت می‌شود، اما خیلی از مردم هنوز با آنها آشنایی ندارند.
روستای فارسیان قانچی از توابع بخش چشمه ساران شهرستان آزادشهر با مختصات جغرافیایی 55 درجه و 26 دقیقه طول شرقی و 36 درجع و 57 دقیقه عرض شمالی، در 35 کیلومتری جنوب شرقی آزادشهر و 90 کیلومتری شهر گرگان واقع شده است. این روستای کوهستانی هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارد و از شمال شرقی به کوه «اینجه سو»، از شمال غربی به کوه «علی کمری» و از جنوب شرقی به دره «خوجه قر» محدود می‌شود.
یکی از چشم اندازهای کم‌نظیر این منطقه، وجود رودخانه پرآب تیل آباد است که از جنوب این روستا می‌گذرد و سبب سرسبزی منطقه و برکت فراوان در تولید محصولات کشاورزی شده است.
روستای فارسیان تحت تأثیر اقلیم کوهستانی، زمستان‌های سرد و تابستان های معتدل دارد که پذیرای طبیعت‌گردان و تورهای گردشگری است. موقعیت جغرافیایی این روستا با نوع اقلیم این منطقه در ارتباط بوده به نحوی که میزان بارندگی در این روستا سالانه 484 میلی متر گزارش شده است.
شرایط آب و هوایی و موقعیت طبیعی مناسب، مراتع، جنگل‌ها و ارتفاعات پیرامون آن تأثیر فراوانی در شکل‌گیری و استقرار مردمان روستایی در این منطقه داشته است.
شغل اغلب مردم این روستا به علت وجود چشمه‌سارها و رودخانه‌های پرآب، کشاورزی و دامپروری است و در این بین زنان روستایی همپای مردان خود در تولید و گذران معیشت، نقش بی‌بدیلی دارند. از نظر پوشش نیز هرچند که مردمان این روستا دیگر مانند سابق از لباس های سنتی استفاده نمی‌کنند اما هنوز هم زنان این روستا از روسری‌ها و چادرشب‌های ابریشمی با رنگ‌های سحرآمیزشان، برای پوشش بر روی لباس‌های خود استفاده می کنند. ترک‌های قزلباش از ایلات قشقایی که سالیان گذشته وارد این منطقه شده اند، هنوز اصالت زبان خود را حفظ کرده اند و به زبان ترکی با یکدیگر سخن می‌گویند.
فارسیان با تاریخی کهن و فرهنگی غنی
اما آنچه که دل هر بیننده‌ای را می‌رباید، زیبای منحصر به فرد بافت و کالبد روستایی، فارسیان است. بافت این روستا متناسب با طبیعت و به شیوه معماری پلکانی در شیبی ملایم بنا شده که در ساخت آن از سنگ، چوب، آجر و خشت و گل استفاده شده است. بناهایی که هرکدام، تاریخی و خاطره‌ای کهن دارند. فارسیان با کوچه پس کوچه‌های پیچ در پیچ و مناظری سرسبز و نوای دلنشین چشمه سارها، نماهنگی زیبا از زیبایی طبیعت و هنر دست انسان است.
آواز زیبای پرندگان، بوی خاک، سیمای زندگی کاملاً روستایی، صدای دام و عبور پیرمردان سوار بر اسب و شور زندگی در این روستا، ذهن و پرنده خیال را به پرواز در می‌آورد.
روستائیان هنرمند این منطقه از سنگ و خشت و گل، بناهایی ساخته اند که امروز پس سال‌ها، بیانگر هویت فرهنگی غنی مردم این دیار است. بناهایی که فضای بیرونی آنها به زیباترین شکل ممکن ساخته شده و انگار که جزئی از طبیعت به شمار می‌رود. در کنار زیبایی‌های منحصر به فرد معماری و طبیعت این روستا، مهمان‌نوازی و خون‌گرمی مردم این روستا، لذت گشت و گذار را در کوچه پس کوچه‌های آن صد افزون می‌کند.
حفاظت و احیاء ارزش‌های فرهنگی، تاریخی و معماری
آنچه که فارسیان را از دیگر روستاها و یا مناطق سکونتگاهی متمایز کرده، ویژگی‌های معماری و بافت با ارزش و تاریخی این روستاست، به نحوی که در سال 79 در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بهسازی و حفظ بافت با ارزش و تاریخی این روستا مورد تصویب قرار گرفته بود و از سال 88 نیز اقدامات عملیاتی برای اجرای این طرح فراهم شد.
امروز کوچه‌ها یکی‌یکی سنگ فرش شده‌اند، نمای خانه‌ها و اماکن عمومی مانند میدانگاه اصلی روستا و محل تجمع مردم در مناسبت‌های مختلف نیز با سیمان و کاهگل، نمایی کاملاً تاریخی پیدا کرده است و می تواند یکی از جذاب ترین مقاصد بوم‌گردی باشد.
